Wat is het verschil tussen laster en smaad?

Bij laster moet de verspreider bewust weten dat de beschuldiging onwaar is. Bij smaad hoeft dit niet - hier gaat het om opzettelijke aantasting van de goede naam, ook als de feiten waar zijn maar vertrouwelijk.

Hoe bewijs je laster?

Om laster te bewijzen moet u aantonen dat de vier juridische criteria vervuld zijn. Verzamel screenshots, getuigenverklaringen, en bewijs dat de beschuldigingen onwaar zijn. Ook moet u aantonen dat de verspreider wist dat de informatie onjuist was.

Wanneer is er sprake van laster voor bedrijven

Q: Wanneer is er sprake van laster?

Er is sprake van laster wanneer aan vier juridische criteria wordt voldaan: 1) Een beschuldiging van een concreet feit, 2) Aantasting van eer of goede naam, 3) Verspreiding aan derden, 4) Wetenschap van de onwaarheid door de verspreider.

Het maandagochtend scenario

Stelt u zich eens voor: u opent op maandagochtend uw laptop en ziet een bericht op social media dat uw maag doet omdraaien. Een boze ex-werknemer beschuldigt uw bedrijf publiekelijk van frauduleuze praktijken. Binnen enkele uren is het bericht tientallen keren gedeeld. Potentiële klanten bellen af, partners vragen om opheldering en de sfeer op de werkvloer is om te snijden.

67%

van klanten haakt af na valse beschuldigingen

24u

om reputatieschade te beperken

€25k+

gemiddelde schade per incident

Uw bedrijfsreputatie, zorgvuldig opgebouwd door jarenlang hard werken, wordt in één klap onderuitgehaald door een aantoonbare leugen. Dit horrorscenario is voor veel ondernemers een reële angst. In het digitale tijdperk kan één ongefundeerde, negatieve bewering zich als een lopend vuurtje verspreiden en serieuze schade aanrichten aan uw bedrijf.

Het raakt niet alleen uw omzet, maar ook het moreel van uw team en het vertrouwen van uw leveranciers. Dit voelt extreem onrechtvaardig, en dat is het ook. Gelukkig staat u als ondernemer niet machteloos. De wet biedt concrete handvatten om op te treden tegen dit soort reputatieschade. Maar wanneer is er nu precies sprake van laster?

Laster is niet zomaar elke negatieve uitlating over uw bedrijf. Er is een duidelijk juridisch kader dat bepaalt wanneer er sprake is van laster. Het begrijpen van deze criteria is essentieel voor elke ondernemer die zijn bedrijfsreputatie wil beschermen. Want alleen wanneer u weet wanneer er sprake is van laster, kunt u effectief optreden tegen valse beschuldigingen.

Wanneer is er sprake van laster: de juridische definitie

Om direct duidelijkheid te scheppen: laster is in de ogen van de wet geen kleinigheid. Het is een serieus strafbaar feit. Volgens het Nederlandse Wetboek van Strafrecht (artikel 262) is er sprake van laster wanneer iemand opzettelijk de eer of goede naam van uw organisatie aanrandt door een beschuldiging te verspreiden, terwijl die persoon weet dat deze bewering onwaar is.

Voor bedrijven is het begrip "wanneer is er sprake van laster" essentiël om te begrijpen. Niet elke negatieve uitlating valt onder laster. Er moet aan specifieke voorwaarden worden voldaan voordat u juridische stappen kunt ondernemen. Dit onderscheid is cruciaal voor de effectiviteit van uw juridische strategie tegen valse beschuldigingen.

Het sleutelwoord: "weet"

De verspreider van de leugen moet de bewuste intentie hebben om uw bedrijf te beschadigen met een onwaarheid. Dit gaat veel verder dan een subjectieve mening, een slechte ervaring of een kritische recensie. Laster is een doelbewuste, valse aanval, bedoeld om uw reputatie te vernietigen.

Voorbeeld van laster in de praktijk

Een concurrent post in een brancheforum dat uw product niet aan de wettelijke veiligheidseisen voldoet, terwijl hij dondersgoed weet dat uw certificeringen perfect in orde zijn.

Zijn doel: niet de waarheid dienen, maar uw klanten afschrikken.

✓ Dit is een glashelder voorbeeld van laster

Het cruciale verschil met smaad

In de dagelijkse praktijk worden de termen laster en smaad vaak door elkaar gebruikt. Juridisch gezien is er echter een wezenlijk verschil dat van groot belang is voor uw aanpak.

L

Laster (art. 262 Sr)

Het verspreiden van beschuldigingen waarvan de dader bewust is dat ze onwaar zijn. De leugenachtigheid staat centraal.

Voordeel: Omdat bij laster de onwaarheid vaststaat, is het bewijzen vaak eenvoudiger dan bij smaad.

S

Smaad (art. 261 Sr)

Het opzettelijk zwartmaken door beschuldigingen die schadelijk zijn. Deze hoeven niet per se onwaar te zijn - kan ook vertrouwelijke informatie betreffen.

Uitdaging: Bij smaad komt er al snel discussie over algemeen belang en vrijheid van meningsuiting.

De vier juridische toetsstenen voor laster

Voordat u juridische stappen kunt ondernemen, moet de situatie aan vier duidelijke voorwaarden voldoen. Een rechter zal elke beschuldiging langs deze meetlat leggen.

1

Een beschuldiging van een concreet feit

De uitlating moet specifiek en verifieerbaar zijn. Een vage mening als "Ik vind de service van dit bedrijf waardeloos" is geen laster. Het is een persoonlijke ervaring.

❌ Geen laster: "Ik vind de service waardeloos"

✅ Mogelijk laster: "Dit bedrijf heeft mijn €2.000 aanbetaling gestolen en nooit geleverd"

2

Aantasting van eer of goede naam

De beschuldiging moet objectief schadelijk zijn voor de reputatie van uw onderneming.

Voor bedrijven betekent dit:

• Schade aan vertrouwen van klanten
• Aantasting kredietwaardigheid
• Verslechtering relatie zakenpartners
• Schade aan professionele reputatie

3

Verspreiding aan derden (openbaarmaking)

De leugen moet met anderen gedeeld zijn. Een valse beschuldiging in een privé-e-mail aan u is geen laster.

❌ Geen openbaarmaking:

Privé-e-mail tussen u en de beschuldiger

✅ Wel openbaarmaking:

• Google Review profiel
• Facebook groepen
• Forums en blogs
• Grote WhatsApp groepen

4

Wetenschap van de onwaarheid

Dit is vaak het moeilijkste, maar meest cruciale element. U moet aannemelijk maken dat de persoon wist of had moeten weten dat de informatie niet klopte.

Praktijkvoorbeeld:

Klant beweert nooit een product te hebben ontvangen, terwijl u beschikt over:

• Getekend ontvangstbewijs pakketdienst
• Track & trace gegevens
• Foto van aflevering

→ Juridisch sterke positie: willens en wetens

Wat kunt u als ondernemer concreet doen?

Wanneer uw bedrijf het doelwit wordt van laster, is een snelle en weloverwogen reactie essentieel. De online wereld vergeet niet snel. Elk uur dat een valse beschuldiging online staat, kan de schade vergroten.

1

Leg al het bewijs onmiddellijk vast

Dit is de absolute prioriteit. Handel voordat berichten verwijderd kunnen worden.

Wat te verzamelen:

• Screenshots met URL, datum en tijd
• Webpagina's opslaan als PDF
• Profiel informatie van plaatser
• Reacties en shares documenteren
• Getuigenverklaringen verzamelen

Waarom cruciaal:

• Content kan snel worden verwijderd
• Bewijs vormt fundament juridische zaak
• Toont omvang van verspreiding
• Bewijst tijdlijn van gebeurtenissen

2

Benader de bron en het platform

Stuur een formele, maar beheerste communicatie naar de persoon die de laster verspreidt.

Directe benadering:

• Formele e-mail of aangetekende brief
• Leg feiten uit zonder emotie
• Verzoek om directe verwijdering
• Vermijd dreigementen
• Wees zakelijk en feitelijk

Platform aanspreken:

• Gebruik meld-/rapportageprocedure
• Verwijs naar community guidelines
• Verstrek bewijs van onwaarheid
• Vraag om spoedverwijdering

3

Schakel juridische expertise in

Als uw verzoek wordt genegeerd, is het tijd om de zaak uit handen te geven. Een gespecialiseerde advocaat kan het verschil maken.

Sommatiebrief

Brief van advocaat heeft aanzienlijk meer gewicht

Kort geding

Versnelde rechtszaak voor spoedige verwijdering

Aangifte

Laster is strafbaar feit bij politie

Schadevergoeding

Financiële compensatie voor geleden schade

Bescherm uw meest kostbare bezit

Uw bedrijfsreputatie is een van uw meest kostbare bezittingen. Laat deze niet kapotmaken door kwaadwillende leugenaars. Weet dat de wet u beschermt en dat u met een doortastende aanpak sterk staat.

Door de juiste stappen te zetten, beschermt u niet alleen uw bedrijf, maar ook uw team en uw toekomst.

Start uw bescherming nu

Waarom is het cruciaal om te weten wanneer er sprake is van laster?

Veel bedrijven worstelen met de vraag: wanneer is er sprake van laster? Dit is niet alleen een academische vraag. Het correct identificeren van laster bepaalt of u juridische stappen kunt ondernemen en of deze kans van slagen hebben. Een verkeerde inschatting kan leiden tot kostbare juridische procedures zonder resultaat.

De juridische criteria voor wanneer er sprake is van laster zijn strikt. Nederlandse rechtbanken hanteren deze criteria consequent. Wanneer u niet kunt aantonen dat aan alle vier de voorwaarden is voldaan, heeft uw zaak weinig kans van slagen. Dit maakt het essentiël om vooraf goed te beoordelen of er inderdaad sprake is van laster.

Laster versus legitieme kritiek: het verschil voor bedrijven

Een veel voorkomende verwarring ontstaat rond de grens tussen laster en legitieme kritiek. Wanneer is er sprake van laster en wanneer van gewoon een slechte ervaring? Dit onderscheid is cruciaal. Legitieme kritiek, ook al is deze pijnlijk voor uw bedrijf, valt onder vrijheid van meningsuiting. Laster daarentegen is het bewust verspreiden van onwaarheden.

Voor bedrijven betekent dit dat u zeer zorgvuldig moet beoordelen wanneer er sprake is van laster. Een klant die schrijft "de service was slecht" geeft een mening. Een klant die schrijft "dit bedrijf heeft mijn geld gestolen" terwijl u keurig geleverd hebt, pleegt mogelijk laster. Het verschil zit in de feitelijke beweringen versus subjectieve ervaringen.

De praktische gevolgen van laster voor bedrijven

Wanneer er sprake is van laster tegen uw bedrijf, kunnen de gevolgen verstrekkend zijn. Niet alleen directe omzetschade, maar ook beschadiging van partnerschappen, problemen met financiering, en negatieve impact op werknemermotivatie. Dit is waarom het zo belangrijk is om snel en adequaat te reageren wanneer er sprake is van laster. Hoe langer valse beschuldigingen online blijven staan, hoe meer schade ze kunnen aanrichten aan uw bedrijfsreputatie.

Wanneer is er sprake van laster voor bedrijven?